Nov 2005: Weekeind met maatschapij ontvrichtende sneeuw en storm!

Een bijzonder weekeind kregen wij in Nederland te verduren met veel neerslag in de vorm van sneeuw in het oosten en zuiden en volle storm aan de kust. Hierbij een terugblik van de gebeurtenissen in Doetinchem, De Achterhoek en rest van Nederland. Tijdsperiode, donderdag avond 24 november tot en met zondagavond 27 november 2005 in beeld, verhaal en samenvatting...





Donderdag 24 nov, De avond: Op deze donderdag avond werd er een weeralarm afgekondigd voor de komende vrijdagochtend, door het het KNMI voor mogelijke zeer zware windstoten tijdens buien, en een zuidwesterstorm aan de kust. Op de donderdagavond was er te Doetinchem zelf nog niet veel te merken van het aankomende omstuimige weer. De wind hield zich redelijk rustig en waaide matig (3/4 Bft) uit het zuiden. Het was verder in de donderdagavond bewolkt en regenachtig met talrijke lichte en matige regenbuien. Hierbij viel nog geen spoor van winterse neerslag te ondekken. Na 22:00 uur werd het tijdelijk even een aantal uurtjes droger en verschenen er wat opklaringen aan de lucht, dit was echter van korte duur. De luchtdruk die al ruim 24 uur behoorlijk aan het dalen was stond om 19:00 uur op een 998 hPa, om 24:00 uur was dit verder afgenomen tot een 990 hPa (8 hPa gedaald in 5 uur). Totale daling bedroeg nu een 44 hPa op deze donderdag avond! Terwijl we nog redelijk rustig weer hadden in de Achterhoek bereikte het windveld van de depressie (depressiekern boven de wadden) de Zuid-Hollands kust. In Zuid-Holland werd al snel op een KNMI station (Hoek van Holland) stormkracht, kracht 9 gemeten. Temperatuur te Doetinchem lag in de avond op een 3 graden en liep tijdelijk op om 21:35 uur tot een maximum temperatuur van 4,1 graad.

Vrijdag 25 nov, De nacht: In de nacht van donderdag op vrijdag was het te Doetinchem bewolkt en kwamen opklaringen niet meer voor. Terwijl de nacht begon, daalde ook de temperatuur voor het eerst een beetje en brachten de regenbuien ons snel de eerste grote vlokken natte sneeuw. Ook in de rest van de nacht was het behoorlijk nat met voortdurend lichte regen of natte sneeuw dat in de vorm van dikke pluimen naar beneden kwam. Dit bleef echter alleen op enkele gladde oppervlakten liggen, een sneeuwdek werd dus niet gevormd. Temperatuur bleef in de nacht boven nul en schommelde tussen de 1,0 en 2,1 graad. De luchtdruk daalde in de nacht gewoon vrolijk door, van een 990 hPa om 24:00 uur, naar een 979 hPa om 6:05 uur in de ochtend. En op dat tijdstip bleef de luchtdruk op de vrijdag ochtend eindelijk stabiel en had zijn minimum bereikt. Totale daling over de gehele nacht, een 11 hPa. De wind liet vooral in de tweede helft van de nacht meer van zich horen en windstoten namen geleidelijk meer toe. Aan de kust stond al een flinke storm, kracht 9. Een 10 minuten gemiddelde windsnelheid kwam zelfs nog even uit op orkaankracht 12. Windstoten kwamen soms boven de 140 Km/h uit (Hoek van Holland, 173 Km/h, dit is de hoogste windstoot ooit in Nederland gemeten!). Terwijl het aan de kust zo onstuimig was met regen, had het noorden (Friesland en Groningen) redelijk rustig weer met weinig wind en nauwelijks neerslag. In de vroege ochtend ontstond in oostelijk Brabant en Limburg een sneeuwdek van plaatselijk 10cm dikte.

Vrijdag 25 nov, De ochtend: Op de vrijdagochtend bij het opstaan uit het warme bed, om koers te zetten richting school, regende het eerst nog met enkele plukken natte sneeuw. De windstoten gierden daarbij om het huis heen. De wind had in de ochtend een gemiddelde kracht van 4/5 Bft en nam nog steeds langzaam aan toe. De windstoten daarin vormden dan de uitzondering, die kwamen soms hoger uit (echter windstoten mag je niet uitdrukken op de schaal van Beaufort (Bft)). De wind waaide in het Doetinchemse nu uit het zuidwesten. De luchtdruk was om 6:05 uur dus uitgekomen op een dieptepunt van 979 hPa. Na een daling van ongeveer 30 uur. Dit bracht ons een totale daling van ruim 55 hPa, en dat is zover ik nog niet eerder op het station voorgekomen! Ook werd het luchtdruk record gebroken, vorig laagste stand stamde af van 2 januari 2003. De luchtdruk bleef de gehele ochtend stabiel. Tijdens de ochtendspits in de Achterhoek werd het weer alsmaar slechter, het regen/sneeuw mengsel ging langzaam aan over in matige sneeuwval. Dit gebeurde om 08:20 uur in de ochtend. Daarbij begon zich tevens geleidelijk door de intensive sneeuwval een sneeuwdekje te vormen. Het was op de weg verder behoorlijk druk, en de hele stad Doetinchem zat totaal verstopt, veel beweging was er niet in het verkeer te krijgen. Op school aangekomen (AOC-Oost MBO) was ik niet de enigste die te laat was, bijna alle lessen starten op deze vrijdag ochtend later omdat bijna niemand er fatsoenlijk door kon komen. De gehele ochtend heeft het vervolgens matig tot soms zwaar staan sneeuwen en er was maar geen ophouden aan! De boel werd behoorlijk wit en een aardig sneeuwdek kwam tot stand. Ik schat dat er op een gegeven moment 6 centimeter sneeuw lag (kan ook meer geweest zijn), ondanks dat het niet vroor. Het was puur natte en zeer waterige sneeuw wat later op de ochtend voor problemen zou gaan zorgen. De treinen vielen in de loop van de ochtend totaal stil tussen Arnhem-Doetinchem-Winterswijk, en ook het bus verkeer reed niet of nauwelijks meer. Dit tot gevolg: gestrande scholieren! Doordat de temperatuur tussen een 0,6 en 1,7 graad bleef hangen dooide het sneeuwdek langzaam aan weg terwijl het werd aangevuld vanaf boven. De aanwezige sneeuw zat dit smeltwater echter in de weg, putten en dakgoten raakten vervolgens verstopt. Wegen stonden vol met water, eveneens de sloten. Op school ontstonden diverse lekkages en kwam het water via het plafond op diverse plekken naar beneden stromen (letterlijk!). Emmertjes er maar bij gepakt. Ook bomen konden de zware (gewicht) natte sneeuw niet aan, en takken braken af, of bomen/struiken bogen totaal door. Tijdens de sneeuwval hier in de Achterhoek met zijn ongemakken was het in het noordenvan het land mooi rustig weer. Daar boven Friesland en Groningen hing de kern van deze Depressie. Daar regende het niet, waaide het rustig en scheen zelfs de zon een aantal uren op deze vrijdag! Het westen en het midden van het land had te maken met vooral regen, maar soms ook natte sneeuw. Sneeuwdek kwam alleen tot stand ten oosten van de lijn Apeldoorn, Veluwe, Zevenaar. Het zuiden had eveneens tijdelijk grotendeels droog weer.

Vrijdag 25 nov, De middag: In de vrijdagmiddag eveneens nog een stabiele luchtdruk, meest 979 of 980 hPa. De wind nam in de middag toe tot krachtig, 6 Bft in Doetinchem. Windstoten kwamen natuurlijk hoger uit. De matige sneeuwval verminderde nu eindelijk iets en ging tijdelijk even over in een beetje lichte regen. Doordat het immers nog niet vroor klonk het sneeuwdek weer in en loste deels op. In de tweede helft van de middag weer opnieuw lichte tot matige sneeuwval. Als het deze vrijdag nou wel eens gevroren had, dan hadden we niet te doen gehad met deze zeer natte sneeuw prut, maar wellicht met een sneeuwdek van waarschijnlijk ongeveer 60 centimeter of meer dikte, zoals in begin Maart in het noorden van het land het geval was. Echter jammer genoeg bleef de vorst dus weg!. De overlast van de sneeuw was nog niet voorbij in de middag, het vele water bleef aanwezig op wegen, daken en andere plaatsen. Ook hadden bomen nog last van het gewicht in combinatie met de wind. In Haaksbergen, Eibergen, Neede en Rekken viel zelfs vanaf ongeveer 13:00 uur de stroom uren (tot zelfs dagen) uit wegens het slechte weer! Nog later op de middag viel ook op enkele andere plaatsen de stroom even enkele minuten weg (oa Apeldoorn). Te Doetinchem waren er vooral in de ochtend en namiddag wat fluctuaties in het energie net, soms flikkerde de verlichting even snel. Dit heeft echter geen gevolgen gehad voor computers en andere apparatuur. Ook schotels en telefoon netwerken vielen soms uit. In de namiddag waaide het krachtig tot soms hard (6/7 Bft) uit meest zuidwest. De sneeuwval werd weer iets intensiever en de vlokgrote nam af. Daardoor begon de sneeuw meer te stuiven. Doetinchem zelf slipte door het slechte weer in de avondspits weer totaal dicht. Ook elders in het land sneeuwde het zoals in Twente, noordelijk Limburg en midden Nederland (Apeldoorn/Veluwe) met gigantische files (800-900 km) in het oosten en midden van het land tot gevolg (rondom Arnhem, Apeldoorn, ed). Hoogste sneeuwdek is te vinden in oostelijk Achterhoek, Twente en op de Veluwe. Het noorden heeft nog immers mooi rustig en droog weer met geregeld zonneschijn in het centrum van de lagedruk. Rond het avondeten nam de wind weer meer toe en werd het nog iets witter in Doetinchem, de vorst bleef nog immers weg.





Vrijdag 25 nov, De avond, 19:00 uur:
Om 19:00 uur was het weer tijd om de dagelijkse meetwaarden te gaan noteren over het tijdstip 19-19 uur. Op het moment van notatie was het buiten weer witter aan het worden doordat het langzaam aan weer iets afkoelde. Temperatuur lag om 19:00 uur op een 0,7 graden (maximum deze vrijdag: +4,1 graad. Minimum: +0,6 graad). De neerslag liet zich op deze vrijdagavond wat moeilijker meten dan normaal. Dit omdat het deels als sneeuw viel en deels als regen. Dus de sneeuw blijft in de trechter van de regenmeter (Hellman) zitten en is zo niet meetbaar. Dit moest eerst tot water omgezet worden een föhn. Na dan toch eenmaal de neerslag afgetapt te hebben komen we na deze zeer natte dag uit op een 61,8 millimeter! Daarbij stond ik echt even verbaasd te kijken. Met deze aftapping, zijn alle etmaal neerslag records op het station gebroken! Vorige hoogste aftapping was namelijk gedaan op 1 juli 2003 met zijn 34,3 millimeter, de helft minder als nu. De wind waaid momenteel (19:00 uur) vlagerig uit het zuidwesten, kracht 6. Zojuist eveneens het erg waterige sneeuwdek gemeten en daarmee kom ik momenteel uit op circa 8 cm op het gazon.

Vrijdag 25 nov, De avond: op deze vrijdagavond trok de sneeuwzone eindelijk langzaam naar het zuiden toe en vervolgens naar België. Ook in België kon nog een aardig pak sneeuw tot stand komen, de temperaturen lagen daar ook plaatselijk lager dan hier in Nederland het geval was. Te Doetinchem hield de sneeuw er rond 20:30 uur ermee op en werd het droog. Sneeuwdek lag op een 8 centimeter. Her en der waar de wind de boel bijeen heeft gewaaid lag dan wel meer, soms 18 cm. Richting Winterwijk en omging lag ruim een 20 á 30 centimeter sneeuwdek, ook op de veluwe lag ruim 20 á 30 centimeter op sommige plekken. De rest van de avond bleef het te Doetinchem droog, soms was er een minuscule opklaring te vinden. Wegen werden door sneeuwschuivers en strooiwagens langzaam aan weer beter begaanbaar. In Haaksbergen, Eibergen en omgeving moest men de avond en nacht doorbrengen bij kaarslicht. Hoogspanningskabels konden ze nog niet repareren. In de avond viel ook elders in het land de stroom soms uit. Vooral Wageningen, Apeldoorn en nog enkele steden zaten soms even enkele minuten zonder energie. Elders geen stroomuitval, maar wel energie fluctuaties, vooral te merken aan soms geknipper van de lampen. In Zeeland (Hulst) knapte ook een hoogspanningskabel, en ook daar zat men net als in het noordoosten van de Achterhoek uren zonder stroom. Treinen reden vanuit Utrecht niet meer naar het oosten en zuiden.

Zaterdag 26 nov, De nacht: In de nacht van vrijdag op zaterdag bleef het te Doetinchem bewolkt en vielen er enkele kleine sneeuwbuien. Vriezen deed het niet, minima kwam uit op een 0,6 graad. Sneeuwdek bleef wel in stand en veel dooide het niet. In de nacht stonden er nog immers files. Apeldoorn stroomde geheel dicht en ook de A50 (Apeldoorn-Arnhem (beide richtingen)) had te maken met een flinke file die bijna 24 uur aanhield . Mensen zaten daar uren (soms meer dan 6 uur) in de file te wachten. Dekens en drinken werd uitgedeeld door het rode kruis. Die file was pas om 5:30 uur in de ochtend verdwenen. Ook tussen Arnhem en Duiven (A12) was het hommeles in de nacht met files die er normaal in de nacht nooit voorkomen. De wind waaide eerst in de avond en begin van de nacht nog krachtig (5/6 Bft) uit het zuid, zuidwesten maar nam in de tweede helft van de nacht snel af en waaide vervolgens nog maar zwak uit zuid (2 bft).

Zaterdag 26 nov, De ochtend en middag: In de ochtend was het overwegend droog, de buien die er waren trokken meest langs Doetinchem op. Een enkel vlokje werd wel waargenomen, maar was niet noemswaardig. Het bleef bewolkt en zonloos. in de middag eveneens bewolkt weer. Er vielen geregeld korrelsneeuw of ijsregen buitjes bij een kwik schommelend net boven het vriespunt. Maximum kwam uit op een +1,4 graad. Aan het eind van de middag ontstonden er weer wat intensive sneeuwgebieden, het begon weer matig te sneeuwen en het dek wat er lag werd aangevuld. Ook bomen kregen weer een witte tooi. Op enkele plaatsen kwam meer dan 30 cm sneeuw te liggen. Zaterdag avond om 19:00 uur was het + 0,6 graden en mat ik een sneeuwdek van 15 centimeter in het Doetinchemse, waarvan 4,5 centimeter nieuw was gevallen in de laatste paar uurt. Het is om 19:00 uur ook nog bewolkt met lichte motsneeuw. Auto's glieren hierbij over de weg en de bomen zijn mooi wit. De luchtdruk is weer langzaam opgelopen naar een 988 hPa. Haaksbergen en omgeving gaan opnieuw deels een nacht in zonder stroom, kabels zijn nog niet gerepareerd.

Zaterdag 26 nov, De avond: Deze zaterdagavond was en bleef het bewolkt en viel er zo nu en dan nog een vlok sneeuw naar beneden. Meest was het lichte sneeuw en soms zat daar ook korrelsneeuw bij. Een enkele keer leek de neerslag iets weg te hebben van lichte motregen/ijsregen. Na de sneeuwval eerder op de avond kwam er nu niet veel meer bij. Maximum nog een halve centimeter. De bomen bleven een tijdlang prachtig wit en de wegen waren spekglad op veel plaatsen. Sneeuwschuivers en strooiwagens waren opnieuw weer druk aan het rijden en draaiden overuren. Ondanks dat het eerder op deze zaterdagavond flink had gesneeuwd, bleef het kwik nog immers boven het vriespunt en ging de dooi dus gewoon langzaam aan door.

Zondag 27 nov, De nacht, ochtend en middag: Zondagnacht was het eveneens bewolkt, vrij rustig en droog. De wind is nauwelijks meer aanwezig en kwam uit variabele richtingen. Minimum temperatuur kwam uit op een +0,4 graden. Het sneeuwdek smolt langzaam aan verder weg, maar vlotten doet het niet echt. De overlast van de sneeuw was in deze nacht een stuk verminderd dan op vrijdag en zaterdag het geval was. Er kwamen wel weer files tot stand, maar deze losten ook weer vrij snel op. Bomen hadden nog wel erg veel last van de sneeuw en grote takken, of complete bomen kwamen dan toch weer naar benden zetten. Soms had het treinverkeer hier ook nog last van. In Hulst en omgeving Haaksbergen had men aan het eind van de nacht nog niet overal stroom. Belangrijke bedrijven en delen van het dorp waren wel inmiddels aangesloten op nood aggregaten. Ook in andere landen had men te kampen met stroomuitval (Duitsland en België) door geknampte hoogspannings kabels en masten. In de zondag ochtend en de middag was het te Doetinchem bewolkt en wat nevelig, er kwam net geen mist tot stand en de temperatuur bleef opnieuw net iets boven nul. Er viel niet veel neerslag meer. Soms vielen er enkele vlokken en in de middag was het iets aan het motregenen. Maximum temperatuur kwam uit op een +1,4 graden. Aan het einde van de middag werd de bewolking dunner en kleurde de lucht in het zuidwesten iets orange. Zon kwam er echter niet bij. Zondag avond was er nog maar een aanwezig ijssneeuwdek van ongeveer 9 cm. De luchtdruk is vop deze dag gestegen tot een 994 hPa. De lage luchtdrukkern blijft nog immers deels rondtollen boven ons land. Zondagavond rond 19:00 uur hing deze net ten zuidoosten van de Achterhoek boven het Roergebied. Haaksbergen en omgeving hebben inmiddels weer overal stroom, 100 noodaggregaten voorzien in die behoefte. De reparaties gaan gewoon door.





Samenvatting gebeurtenissen vrijdag en zaterdag in de Regio Achterhoek:

- Donderdag op vrijdag nacht viel er nog maar een regen en sneeuw mengsel, geen sneeuwdek.
- Vrijdag ochtend en middag voortdurend matige tot soms zware sneeuw, sneeuwdek ontstond.
- Sneeuwdek halverwege de vrijdag ochtend +/- 6cm in Doetinchem.
- Vrijdags kwam het treinverkeer geheel plat te liggen van en naar Doetinchem (Arnhem-Winterswijk).
- Vrijdags reden de bussen eveneens niet meer, vele gestrande scholieren tot resultaat.
- Grote opstoppingen in het verkeer, overal in de stad en elders in Achterhoek.
- Wateroverlast en lekkages bij vele bedrijven door het smeltwater (wegen en daken) dat niet weg kon stromen.
- Tientallen afgebroken takken van bomen door het gewicht van de sneeuw.
- Grootschalige stroomuitval (langer dan 48 uur!) omgeving Haaksbergen door geknapte hoogspanningskabels.
- Manege ingestort in Hummelo door de sneeuw, ook elders in oost Achterhoek dit soort taverelen.
- Er stond een krachtige wind, 6 bft uit ZW.
- Luchtdruk stations record gebroken, 979 pHa, vorig was 980 hPa op 2 januari 2003.
- Neerslag etmaal station record gebroken, 61,8 millimeter, vorig was 34,3 mm op 1 juli 2003.

Samenvatting gebeurtenissen vrijdag en zaterdag in Nederland:
- Vrijdags storm tot zware storm aan de zuidwestkust, 9 á 10 Bft in Hoek van Holland.
- Hoogste windstoot sinds tijden geregisteerd op KNMI station Hoek van Holland (173 km/h).
- Bovenstaande hoogste windstoot had op het KNMI station een gebroken windvaan tot gevolg.
- Duitsers gaven het lagedrukgebied de naam "Thorsten"
- In noord Friesland en Groningen was het mooi droog, rustig en zonnig weer.
- Vrijdag regen en storm in de kustgebieden (westen) met diverse ongewaaide bomen.
- Vliegveld Schiphol maar 1 landingsbaan voor vertrekkend en inkomend vliegverkeer open, tevens vertraging.
- Volgens ANWB vrijdags rond zes uur in totaal 802 kilometer file (record), ook in nachtelijke uren (ruim 200 km).
- Langste file aaneengesloten was 90 km op de A2.
- A50 (Arnhem-Apeldoorn, beide richtingen) bijna 24 uur lang file (>20 km), mensen zaten soms meer dan 6 uren vast.
- Hoogspanings kabels geknapt bij A58 (Vlissingen-Bergen op Zoom) met dus stroomstoringen in Zeeuws Vlaanderen.
- Diverse schepen kwamen op de noordzee in de problemen door de storm.
- Duitsland had eveneens in het westen grootschalige stroomstoringen door compleet vernielde masten.

Tenslot nog een fotoarchief van een weerforum (weerwoord.be) met foto's uit Nederland en Belgie op vrijdag 25, zaterdag 26 en zondag 27 november (klik op data).


Sateliet opname zichtbaar licht,
KNMI Satrep sateliet analyse,
Maximum Sneeuwdek Weeramateurs,
Neerslagsom 25/26 november 2005
KNMI